Twitter

Statistika

Ukupno registriranih korisnika: 9572
Ukupno članaka: 23656
Ukupno komentara: 2087
Posljednji unos: Imenovan novi Nadzorni odbor Aluminija
Zadnja promjena: 11.01.2019. 23:44

Nalazite se na: Početna » Kultura » Hrvatska kulturna bastina BiH » ROMANIKA

ROMANIKA

« Prethodni članak | Sljedeći članak »

Napisano 03.12.2009. 10:36

Romanicki impulsi pristizali su u Bosnu I Hercegovinu sa Jadrana i podrucja ugarsko-hrvatske drzave. Buduci da su te oblasti i same predstavljale periferiju Zapada, one su cinile svojevrstan filter u ekspanziji stila, ukusa i ideja. Bosna se, osim toga, nastojala politicki izolirati od teritorija kojim je gospodarila kuca Arpadovica, sto se takoder odrazavalo na intenzitetu kontakata. Slicno ostaloj Evropi, u ovim krajevima je fond spomenika romanickog stila okrnjen mnogim gubicima.

U punini stila bila je izgradena mlada crkva u Vrutcima kod vrela Bosne, crkva na mjestu kasnijeg samostana sv. Nikole u Milima, danasnjim Arnautovicima kod Visokog, starija crkva kod tornja sv. Luke u Jajcu, u Kolunicu kod Bos. Petrovca, Bijeloj kod Konjica, sv. Petra u Zavali, a osobito benediktinska opatija sv. Petra u Polju kod Trebinja, danasnjem Cicevu. Predromanicka crkva na Paniku kod Bilece bila je u XII stoljecu oslikana u italobizantijskom maniru. Neznatni fragmenti fresaka romanickog tipa, sto su otkriveni u rusevinama crkve sv. Stjepana u Vrutcima, govore za isto vrijeme.

U ovu skupinu spomenika spadaju i dijelovi ciborija iz crkve u Rogacicima kod Blazuja, ploca s palmetom i zdralovima sa Carevog polja kod Jajca, kapiteli iz Sarajeva i Kreseva, kao i baza stupa iz Rmanja na Uni. Posebnu skupinu cine objekti opreme iz starije crkve kod tornja sv. Luke u Jajcu, tako skulptura lava-nosaca stupa i jos neki fragmenti. Posebno lijep primjer romanicke skulpture predstavlja broncani korpus iz Mujdzica koji zbog nacina ukrasavanja odjece podsjeca na francuske izradjevine XII stoljeca. Duh romanickog stila bio je u Bosni i Hercegovini do te mjere uvrijezen, da se jos i u narednim stoljecima radilo i gradilo u tom maniru, pa je ponekad tesko razluciti izvorne oblike od onih sto su bili infiltrirani u goticke objekte kao arhaizirajuci elemenat. Primjer takvih nastojanja su dva spomenika u Jajcu: bifora na tvrdavi iz XIV i toranj sv. Luke iz druge polovice XV stoljeca.